Powstania narodowe

Literaturze dotyczącej powstań narodowych sprzyjają liczne zrywy narodowościowe w historii Polski oraz przekonanie poetów różnych epok o misji patriotycznej ich dzieł. Charakterystyczne jest idealizowanie uczestników powstania, poszczególnych wydarzeń i ich znaczenia dla losów całego kraju. Najczęściej w literaturze utrwalane są powstania: kościuszkowskie (Adam Mickiewicz „Pan Tadeusz”), listopadowe (Juliusz Słowacki „Kordian”), styczniowe (Eliza Orzeszkowa „Nad Niemnem”) oraz warszawskie (Hanna Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem”). Oprócz patetycznego i wyidealizowanego zaprezentowania powstania przez pisarzy pojawiają się również ujęcia wyjątkowo naturalistyczne, a wręcz przerażające ( Stefan Żeromski „Rozdziobią nas kruki, wrony…”). Celem pisania o powstaniach było nie tylko ich uwiecznienie, ale i ukazanie społeczeństwu, iż współpraca i wzajemne wsparcie jest niezbędne, by osiągnąć cel, jakim jest niepodległość i suwerenność kraju.

Powstanie listopadowe i jego ocena w „Kordianie”

Słowacki w „Kordianie” krytycznie podchodzi do powstania listopadowego i w scenie „Przygotowania” ukazuje je w sposób symboliczny oraz metaforyczny, na przykładzie sił piekielnych mających doprowadzić do jego wybuchu. Autor daje do zrozumienia, że inspiratorami powstania były największe diabły z Szatanem i Mefistofelesem na czele, którzy pobudzają polski lud do wystąpienia zbrojnego przeciwko carowi. Okazuje się…

Powstanie w getcie warszawskim w „Zdążyć przed panem Bogiem”

W „Zdążyć przed panem Bogiem” pojawia się motyw powstania żydowskiego w getcie warszawskim. Utwór Hanny Krall stanowi zapis wywiadu przeprowadzonego przez autorkę z Markiem Edelmanem – kardiochirurgiem i jednocześnie dowódcą powstania w getcie warszawskim. Z jego długich wypowiedzi, tylko niekiedy przerywanych pytaniami autorki, wyłania się obraz tragicznej i pełnej cierpienia egzystencji w getcie, gdzie istnieją…

Obraz rewolucji w „Przedwiośniu” Żeromskiego

Rewolucja to przewrót, który polega na przeprowadzeniu gwałtownych zmian na określonym obszarze życia społecznego. Owe zmiany odbywają się w krótkim czasie i mogą dotyczyć różnych sfer, takich jak polityka, społeczeństwo, obyczaje, muzyka czy media. W historii ludzkości bywały rewolucje pokojowe i pozytywnie zmieniające świat, takie jak chociażby polska Solidarność czy ukraińska Pomarańczowa Rewolucja, lecz występowały…

Powstanie listopadowe w literaturze, sztuce i malarstwie

Powstanie listopadowe to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Polski. Jego wybuch był spowodowany faktem, że zaborcy rosyjscy ciemiężyli obywateli na terenie naszego kraju, bardzo mocno ograniczając ich prawa. Co prawda powstanie zakończyło się klęską, jednak nie zmienia to faktu, że miało wówczas ogromny wpływ na nastroje narodowe Polaków i na ogólną sytuację społeczną. Nic…

Polskie powstania narodowe jako motyw literatury i malarstwa

Polska jest krajem o pięknej i chwalebnej, ale bardzo trudnej, skomplikowanej i pełnej cierpienia historii. Przez 123 lata próbowaliśmy wydostać się spod jarzma niemieckich, rosyjskich i austriackich zaborców, aby po krótkim, zaledwie dwudziestoletnim okresie wolności znowu znaleźć się pod władzą okupantów w trakcie II wojny światowej i wiele lat po niej. Prawdziwą niepodległość posiadamy dopiero…

Powstanie warszawskie w literaturze, filmie, malarstwie, piosence i sztuce

Powstanie warszawskie z całą pewnością należy uznać za jedno z najistotniejszych wydarzeń w dziejach Polski. Stało się ono symbolem patriotyzmu i poświęcenia na rzecz ojczyzny, a także mitem założycielskim wolnego narodu. Mimo że nikt nie podważa bohaterskości powstańców, to pojawia się wiele różnych głosów na jego temat, począwszy od oskarżeń dowódców o nieodpowiedzialność i wydanie…

Powstanie styczniowe w literaturze

Powstanie styczniowe miało miejsce w 1863 roku w okupowanej przez zaborców Polsce i było wyrazem sprzeciwu prześladowanych Polaków wobec brutalnej, rosyjskiej polityki. Choć jego celem było odzyskanie niepodległości narodowej, to nie udało się go osiągnąć, a walki narodowowyzwoleńcze pochłonęły kilkadziesiąt tysięcy ofiar. Powstanie styczniowe odcisnęło silne piętno na sytuacji Polski i Polaków w XIX wieku,…

End of content

End of content