Język bloga – jego cechy, środki wyrazu, forma

W obrębie Internetu funkcjonują blogi, czyli strony WWW tworzone zazwyczaj przez ich właścicieli, którzy umieszczają ich łamach swoje przemyślenia na wszelkiego rodzaju tematy. Są to bardzo charakterystyczne witryny w dużym stopniu odróżniające się od innych stron internetowych, na co wpływ ma ich subiektywny charakter, a także specyficzny język, jakim posługują się blogerzy. Różni się on od sposobu, w jaki pisze się na łamach dużych serwisów internetowych, witryn firmowych, w mailach czy w gazetach papierowych. Jest on na tyle interesujący i specyficzny, że warto go dokładnie omówić.

Choć blogi są stosunkowo młodym tworem, bo zaczęły się rozwijać dopiero w połowie lat 90., to mimo to od tego czasu stały się niezwykle popularnym narzędziem pozwalającym na komunikację w Internecie. Wpływ na taki stan rzeczy ma oczywiście bardzo szybki postęp technologiczny, który sprawia, że właściwie całkowicie za darmo każdy z nas może zacząć pisać własnego bloga. Wynika to z łatwej dostępności do różnego rodzaju systemów blogowych, fachowo zwanych Systemami Zarządzania Treścią, za pomocą których w prosty sposób, nie mając większego pojęcia na temat technologii internetowych można stać się właścicielem i redaktorem dziennika internetowego.

Mając na uwadze niskie koszty i łatwą dostępność blogów, nie ma się co dziwić, że są one wykorzystywane w najróżniejszych celach i przez rozmaite osoby, gdyż są doskonałym instrumentem umożliwiającym komunikację z drugim człowiekiem. Aby uświadomić sobie różnorodność tego zjawiska, warto zatem dokonać kategoryzacji blogów, dzieląc je pod względem funkcji, jaką pełnią, i osób, które je prowadzą, ponieważ ma to duży wpływ na język wykorzystywane przez ich redaktorów.

Jedną z najbardziej popularnych kategorii blogów są z całą pewnością blogi młodzieżowe tworzone przez uczniów i studentów w różnym wieku. Da się bowiem znaleźć blogi dwunastolatek piszących z ogromną fascynacją na temat ulubionych piosenkarek czy bajek, jak i młodzieży studenckiej oraz gimnazjalnej zajmującej się tematyką sportową, muzyczną, filmową, plotkarską itd. Niezależnie od poruszanego zagadnienia często zdarza się, że treść poszczególnych notek jest napisana w sposób chaotyczny i nieusystematyzowany. Na tego typu stronach dominuje luźna forma wypowiedzi, nieograniczona żadnymi zasadami językowymi.

Nic więc dziwnego, że blogi młodzieżowe pełne są błędów ortograficznych, stylistycznych, składniowych i gramatycznych. Ludzie młodzi nie przejmują się regułami języka polskiego, ponieważ ich dzienniki internetowe nie mają do spełnienia żadnej innej funkcji poza ukazaniem osobistych opinii autora. Za pomocą blogów nastolatki niezwykle rzadko zarabiają pieniądze, świadomie kreują swój wizerunek czy tworzą zaplecze dla firm internetowych, dlatego ich język jest – można by rzec – wręcz niechlujny. Ogromnie dużo w nim nie tylko różnego rodzaju błędów, ale również naleciałości z języka młodzieżowego.

Warto też zwrócić uwagę na chaos, jaki panuje na blogach młodzieżowych, czego najlepszym przykładem jest strona kilkunastoletniej Izy. Trudno się w niej połapać, ponieważ język jest bardzo zagmatwany i nieprecyzyjny. Zaczynanie zdania od „ja” lub „no”, urywane zdania, nadużywanie wielokropków to obok zapożyczeń z angielskiego, używania emotikon, czyli graficznych znaków odzwierciedlających emocje skrótów, oraz takich zwrotów jak „ziom”, „siemka”, „nara”, „elo” to cechy charakterystyczne blogów młodzieżowych. Niestety wcale nie rzadziej spotyka się je na blogach z innej kategorii, ale o tym za chwilę.

Podobny, choć nieco bardziej prawidłowy język charakteryzuje blogi z kategorii muzyczno-celebryckiej. Są to dzienniki internetowe prowadzone przez gwiazdy muzyki lub showbiznesu, które za ich pomocą komunikują się z fanami. Choć poszczególne notki są pisane w taki sposób, aby wydawały się jak najbardziej spontaniczne, to widać, że mają do spełnienia nie tylko funkcję ukazania opinii samej gwiazdy, tak jak w przypadku blogów muzycznych. Ich autorzy zwracają się do bezpośrednio do czytelników, będąc z nimi na „Ty”.

Wynika to oczywiście z faktu, że najczęściej obserwatorami blogów celebrycko-muzycznych są osoby młode, z którymi gwiazdy nawiązują w ten sposób kontakt. Używanie zwrotów „Państwo” sprawiłoby, że czytelnicy czuliby się nieswojo, dlatego wykorzystuje się zwrot per „Ty”. Jeśli chodzi o poprawność językową, to na blogach celebrycko-muzycznych trudno doszukać się błędów ortograficznych i gramatycznych, jednak można znaleźć interpunkcyjne, składniowe i stylistyczne.

Używanie przecinków w nieprawidłowy sposób, nadużywanie wykrzykników, liczne zapożyczenia z języka angielskiego, wykorzystywanie emotikon i rozmaitych i często niezrozumiałych dla przeciętnego człowieka skrótów to cechy charakterystyczne blogów celebrycko-muzycznych. Widać więc, że tego typu blogi mają wiele wspólnego z młodzieżowymi, niemniej jednak ich język nieco bardziej prawidłowy i występuje w nim mniej błędów, co wynika z faktu, że osoby je prowadzące muszą dbać o swój wizerunek.

Jeszcze bardziej powinni się o niego troszczyć politycy, którzy dzięki blogom nawiązują relacje z elektoratem. Tu, tak jak na przykład na stronie Janusza Palikota, trudno doszukać się jakichkolwiek błędów językowych poza interpunkcyjnymi, lecz te każdemu się zdarzają, dlatego nie należy ich uznawać za karygodny błąd. Styl języka blogów politycznych jest wysoki, więc stosuje się w nich zwroty do internautów w formie „Państwo”, a nie „Ty”, tak jak miało to miejsce w blogach młodzieżowych i celebrycko-muzycznych. Ponadto warto zwrócić uwagę na fakt, że brak w nich emotikon i rzadko występują zapożyczenia z języka angielskiego oraz typowo internetowe skróty.

Należy jednak zaznaczyć, że często zdarza się, że blogi polityczne nie są pisane przez ich oficjalnych, lecz przez wykwalifikowane osoby zarabiające w ten sposób na życie. Procedura tworzenia w tym przypadku wygląda tak, że polityk zleca temat, na jaki ma zostać stworzony dany wpis, a zadaniem redaktora jest go napisać tak, aby był zgodny ze światopoglądem autora i prezentował się doskonale pod względem języka. Oczywiście zlecenie wpisów nie jest regułą, lecz zdarza się często i powinno się to odnotować.

Na drugim biegunie w stosunku do blogów młodzieżowych i celebryckich znajdują się fachowe dzienniki internetowe, które poruszają wąską tematykę będącą specjalnością ich autora. Przykładem takiej strony może być z pewnością witryna Roberta Gwiazdowskiego – liberalnego ekonomisty, prawnika i prezydenta Centrum im. Adama Smitha. Pierwsze, co rzuca się w oczy, to poprawność językowa i brak błędów, podobnie jak u Janusza Palikota.

Wynika to zarówno z faktu, że właściciel musi dbać o wizerunek, gdyż blog jest dla niego narzędziem marketingowym, jak również z wiedzy i wykształcenia, jakie przeważnie posiadają osoby prowadzące fachowe dzienniki internetowe. Wszystko jest tu uporządkowane, a zdania są logiczne i zrozumiałe dla przeciętnego człowieka. Nie znajdziemy tu więc emotikon, zwrotów na „Ty” i nadużywania wykrzykników, choć trzeba przyznać, że i tak sposób pisania jest raczej luźny, co wynika charakterystyki samych blogów ogólnie, a nie blogów eksperckich.

Język blogów w dużym stopniu się od siebie i zależy od funkcji bloga i osoby, która go pisze. Dzienniki internetowe tworzone przez osoby młode i nieznane, nie muszące dbać o swój wizerunek, są z reguły pisane w sposób niepoprawny pod względem językowym i pełno w nich naleciałości z języka potocznego. Z kolei blogi polityczne i eksperckie charakteryzują się wysokim stylem, są poprawne pod względem językowym i brak w nich emotikon, chaosu oraz niepoukładanych myśli. To, że blogi różnią się od siebie, nie znaczy jednak, że nie da się znaleźć podobnych cech, które są przynależne do każdego typu bloga, niezależnie od jego funkcji i osoby go tworzącej. Jakie są te specyficzne cechy?

Przede wszystkim luźny, potoczny język, mający wiele wspólnego z codzienną mową, co wynika ze swobodnego charakteru blogów, które z założenia mają być prezentacją osobistych opinii. Należy również zwrócić uwagę na to, że blogi stawiają przede wszystkim na treść, a nie na jej formę. Pośpiech, z jakim piszę się kolejne notki, sprawia, że często mamy do czynienia z większymi lub mniejszymi błędami, gdyż w zasadzie trudno znaleźć jakikolwiek blog będący pisany w pełni poprawną polszczyzną. Inna specyficzna cecha dzienników internetowych polega na częstym wykorzystaniu rysunków, wykresów, obrazów i emotikon, za pomocą których wzbogaca się treść.

Jeśli chodzi o funkcje języka bloga, to zależy ona od przeznaczenia danego bloga. W przypadku blogów politycznych ma on za zadanie przekonywać do racji prezentowanych przez autora, w przypadku witryn młodzieżowych ukazuje prywatne życie i osobowość właściciela, w przypadku blogów celebrycko-muzycznych tworzy wizerunek gwiazdy, a w przypadku blogów eksperckich przekazuje specyficzną wiedzę. Niezależnie od kategorii bloga można jednak stwierdzić, że funkcją wspólną dla każdego tego typu medium jest przekazywanie opinii i światopoglądu ich autora. Blogi to dynamiczny i uniwersalny kanał komunikacji, za pomocą którego właściciele nawiązują kontakt i dzielą się informacjami z czytelnikami. Ich język jest swobodny, przypomina mowę potoczną, często stoi na bakier z zasadami pisowni polskiej i garściami czerpie z mowy potocznej.

Bibliografia

I Literatura podmiotu:
1. http://www.honorata-skarbek.com/
2. http://izka2226.blog.onet.pl/
3. http://www.blog.gwiazdowski.pl/
4. http://www.palikot.blog.onet.pl/

II Literatura przedmiotu:
1. Gruszczyński W., Czaty w sieci, czyli o (polskich) zwyczajach językowych w Internecie, W: Szkolna Biblioteka Humanisty – Spotkania nie tylko literackie, Warszawa, PIW, 2001, s. 209-223,
2. Grzenia J., Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa, PWN, 2008, ISBN 9788301148676,
3. Kwiecień A., Nie karmić trolla, czyli nie wpuszczać intruza: polszczyzna w sieci, W: Rzeczpospolita, 2006, nr 86, s. A6,
4. Nowowiejski B., Łacina internetu, W: Przyszłość języka, red. Krzemień-Ojaka, Białystok, Park, 2001, ISBN 8399871451, s. 65-73,
5. Wrycza J., Galaktyka języka Internetu, Gdynia, Novae, 2008, ISBN 9788361194248, rozdz.: Blogi, s. 91-106.

Ramowy plan wypowiedzi:

1. Określenie problemu: Język blogów jako charakterystyczny styl pisania ściśle związany ze specyfiką Internetu.

2. Kolejność prezentowanych argumentów:
• zdefiniowanie pojęcia „blog”,
• charakterystyka funkcji blogów,
• podział blogów na kategorie: młodzieżowe, celebrycko-muzyczne, fachowe i polityczne,
• omówienie cech wspólnych i różnic występujących pomiędzy poszczególnymi kategoriami blogów,
• analiza typowych cech języka blogów.
• omówienie funkcji języka blogów.

3. Wnioski:
a) Język danego bloga zależy od jego kategorii, czyli osoby, która go tworzy i funkcji, jaką ma on pełnić.
b) Język blogów jest swobodny, luźny i przypomina mowę potoczną.

 

Podobne wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *