Śmierć

Śmierć stanowi nieodwracalne zatrzymanie wszystkich czynności życiowych organizmu, co wiąże się z końcem egzystencji. Jednak w literaturze temat śmierci bardzo silnie łączy się z życiem człowieka, jego strachem, obawami, cierpieniem, a niekiedy i z tajemniczością. Dlatego też śmierć ma wiele wizerunków, głównie jednak kościotrupa z kosą w ręku. W średniowieczu i baroku śmierć była bardzo powszechnym motywem („Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią”). Bardzo często poeci uśmiercali głównych bohaterów, by stworzyć mroczną i straszną atmosferę („W. Szekspir „Makbet”, J.W. Goethe „Król Olch”, S. Żeromski „Rozdziobią nas kruki, wrony…”). Śmierć wiąże się również z utratą bliskiej osoby, a tym samym z cierpieniem, bólem i rozpaczą (J. Kochanowski „Treny”, M. Dąbrowska „Noce i dnie”).

Danse macabre – motyw tańca śmierci w literaturze, malarstwie i sztuce

Taniec śmierci to motyw mający swoje źródła w średniowieczu, który wyraża przekonanie o nieuchronności, sprawiedliwości i równości śmierci wobec wszystkich ludzi – bez względu na to, jakie pozycje społeczne zajmują, jakie życie prowadzą i jakim majątkiem dysponują. Najczęściej ukazywano go na przykładzie kościotrupów symbolizujących śmierć, które zapraszają do swojego tańca ludzi z różnych warstw i…

Obraz mordu katyńskiego. Sceny śmierci polskich żołnierzy w filmie „Katyń” Wajdy

„Katyń” porusza temat rosyjskiej zbrodni dokonanej przez NKWD w lesie katyńskim w trakcie II wojny światowej. W jej wyniku poprzez strzał w tył głowy życie straciło ok. 22 tys. Polaków, z czego większość należała do polskiej inteligencji. Los żołnierzy zesłanych do Rosji jest dla nich wielką męką; najpierw odsiadka w obozie, gdzie panuje przeludnienie i…

Śmierć Rolanda – opis sceny, symbole, znaczenie

Średniowieczna „Pieśń o Rolandzie” opowiada historię bitwy w wąwozie Roncevaux, gdzie stają naprzeciwko siebie wojska Karola Wielkiego i Saracenów. Głównym dowodzącym tylnej straży jest jeden z najodważniejszych i najdzielniejszych rycerzy Franków, czyli tytułowy Roland. Z uwagi na brak pomocy ze strony pozostałych wojsk i przytłaczającą przewagę przeciwników Roland i jego drużyna ponoszą klęskę, a on…

Naturalistyczna śmierć Winrycha w „Rozdziobią nas kruki, wrony” Żeromskiego

Stefan Żeromski w utworze „Rozdziobią nas kruki, wrony” posłużył się metodą naturalizmu. Opisując nieheroiczną śmierć głównego bohatera utworu – Andrzeja Boryckiego, pseudonim Winrych – autor bez ogródek przedstawia makabryczny opis morderstwa i rozkładającego się ciała, które rozdziobują ptaki. Widzimy, jak schwytany przez Rosjan uczestnik powstania styczniowego zostaje przez nich zabity, co stanowi karę za próbę…

Motyw non omnis moriar (nie wszytek umrę) w „Lalce” i „Introdukcji” Grochowiaka

Non omnis moriar – co to znaczy? Non omnis moriar, czyli po polsku „nie wszytek umrę”, to sentencja pochodząca z Pieśni III napisanej przez Horacego, która wyraża przekonanie poety, że za sprawą swojej twórczość będzie on obecny w rzeczywistości nawet po śmierci. Wskazuje ona na nieśmiertelność dzieł sztuki zapisujących się na trwałe w świadomości społecznej,…

Motyw śmierci i obraz kostuchy w „Rozmowie mistrza Polikarpa ze śmiercią”

Utwór ma formę dialogu odbywającego się, jak sam tytuł utworu wskazuje, pomiędzy mistrzem Polikarpem a kostuchą. Autor przedstawia śmierć jako ohydną i okrutną kobietę z kosą w ręku, której ciało znajduje się w stanie rozkładu. Odrażająca postać dzierży w dłoni kosę, mającą symbolizować jej brutalność. „Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią” pokazuje śmierć jako coś nieuchronnego…

Obraz i motyw śmierci w „Dżumie” Camusa

Autor w swojej powieści przedstawia tragiczną historię miasta Oran, którym zawładnęła epidemia śmiercionośnej dżumy. Prezentując rozprzestrzeniającą się na ogromną skalę chorobę, autor pokazuje bezsensowną i absurdalną śmierć, która nie ma żadnej przyczyny. Jest ona obecna niemal w każdym momencie opowiadania i to dzięki niej, a właściwie przez nią toczy się fabuła. Śmierć w powieści Camusa…

„Pieśń o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego” – analiza, interpretacja, analiza

Anonimowy autor w swoim utworze „Pieśń o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego” prezentuje wydarzenia, które miały miejsce w rzeczywistości. Dotyczą one sytuacji, w której tytułowa postać – rycerz szykujący się do walki z krzyżakami – niezadowolony z efektów pracy płatnerza Klemensa dotkliwie go bije, przez co w odwecie zostaje zabity przez mieszkańców Krakowa. Karą za morderstwo jest…

Motyw miłości i śmierci w literaturze

Miłość to najbardziej intensywne i najsilniejsze ludzkie uczucie, które od tysięcy lat stanowi niewyczerpaną inspirację dla rozmaitych pisarzy z całego świata. Z mniejszym lub większym natężeniem pojawia się w każdej epoce i jest jednym z najpopularniejszych tematów poruszanych w literaturze. Miłość stała się zatem uniwersalnym motywem przewijającym się przez stulecia, który przybiera różne formy i…

Motyw vanitas i przemijanie w literaturze, sztuce i malarstwie

„Vanitas” to słowo, które wywodzi się z języka łacińskiego i po polsku znaczy „marność”. Po raz pierwszy przywołano je w biblijnej Księdze Koheleta i od tego momentu stało się symbolem upływającego czasu. Za pomocą motywu vanitas artyści odnoszą się zatem to tematu przemijania, poruszając go na wiele różnych sposobów. Mówią o wpływie przemijania na życie…

Przeżycia wewnętrzne bohaterów literackich po śmierci bliskiej osoby

Śmierć to wydarzenie, które odciska silne piętno na bliskich zmarłego. Po jego odejściu muszą oni zmierzyć się z wyzwaniem, jakim jest konieczność pogodzenia się i zaakceptowania tego, co się stało. Jak wiadomo z doświadczenia, jest to niezwykle trudne zadanie, które w ogromnej mierze wpływa na ludzką psychikę i emocje człowieka.

Motyw samobójstwa w literaturze i filmie

Samobójstwo to odebranie sobie życia, które istnieje w naszej cywilizacji od samego początku. Z mniejszą lub większą częstotliwością pojawia się ono we wszystkich epokach, choć największe rozmiary przybrało w romantyzmie, kiedy pod wpływem lektury „Cierpień młodego Wertera” młodzi ludzie nagminnie targali się na swoje życie. Mimo że skutek samobójstwa zawsze jest tak samo tragiczny, to…

Bohaterska i heroiczna śmierć w literaturze

Śmierć jest dla wszystkich równa i prędzej czy później z całą pewnością spotka każdego z nas. Mimo to jej formy są bardzo różne, ponieważ umrzeć można na skutek choroby, w wypadku samochodowym, podczas uprawiania sportu czy w trakcie wojny. Śmierć ma zatem rozmaite wymiary i znaczenia, co widać nie tylko w życiu codziennym, ale również…

Motyw śmierci w literaturze, malarstwie, filmie i sztuce

Śmierć to nieodłączny element ludzkiego życia towarzyszący nam od samego początku cywilizacji. Mimo tego do dzisiaj stanowi ona ogromne wyzwanie dla każdego, kto ma z nią do czynienia. Człowiek, który stracił bliską osobę, zachorował na nieuleczalną chorobę czy z powodu starości przygotowuje się na ostatni dzień swojego życia, staje przed niezwykle trudnym zadaniem: musi zmierzyć…

Motyw grobu i mogiły w literaturze i sztuce

Chowanie zmarłych w mogiłach, grobach i kurhanach to jedna z niewielu tradycji obecnych we wszystkich kulturach żyjących na kuli ziemskiej, począwszy od dzikich plemion z Papui-Nowej Gwinei, po tybetańskich mnichów i kraje europejskie, skończywszy na pierwotnych ludach amazońskich. W ten sposób oddaje się cześć zmarłych i podkreśla się dbałość społeczeństwa nie tylko o wartości materialne,…

End of content

End of content