Motyw rewolucji w „Nie-boskiej komedii” – charakterystyka rewolucjonistów w oczach Krasińskiego

Trzecia i czwarta część dzieła „Nie-boska komedia” Zygmunta Krasińskiego przedstawia rewolucjonistów, którzy buntują się przeciwko ówczesnej sytuacji społecznej. W ich szeregach można znaleźć przedstawicieli wielu klas społecznych, począwszy od chłopów, poprzez filozofów, skończywszy na artystach. Celem przewrotowców jest zmiana istniejącego status quo, tak aby zająć miejsce osób sprawujących władzę, czyli arystokracji i szlachty. Bunt rewolucjonistów wynika więc z ich niezadowolenia i niechęci do władzy, lecz mimo to Krasiński nie przedstawia rewolucjonistów w pozytywnym świetle, a wręcz przeciwnie — w dużym stopniu ich krytykuje.

Poeta prezentuje buntowników w negatywnym świetle, jako szalonych rebeliantów traktujących rewolucję jak zabawę i sposobność do zabicia przedstawicieli arystokracji oraz szlachty, o czym świadczy chociażby fakt, że bawią się głową arystokraty. Ich bunt jest wręcz zwierzęcy, całkowicie nieokiełznany i wyzuwa z rewolucjonistów resztki moralności. Wywrotowcy wiedzą, że chcą przejąć władzę, lecz nie mają pojęcia, jak zorganizować ład społeczny, kiedy im to się uda. Celem ich rewolucyjnej jest zatem władza sama w sobie, a nie realna zmiana rzeczywistości. Buntują się nawet przeciwko Bogu, upatrując w Nim źródło swoich nieszczęść.

Rewolucja ukazana przez Krasińskiego okazuje się bardzo krwawa i okrutna, gdyż przynosi wiele ofiar, przede wszystkim po stronie arystokracji i szlachty. O negatywnym stosunku poety do rewolucjonistów świadczy również rozmowa pomiędzy Hrabią Henrykiem a Pankracym, podczas której wyraźnie widać partykularne pobudki i chęć zemsty, którymi kierują się buntownicy w swojej walce. Ostatecznie z rewolucjonistami rozprawia sam Bóg pod postacią Chrystusa. Widać więc, że „Nie-boska komedia” przedstawia motyw rewolucji w całkowicie negatywnym świetle, jako bezsensowną i bestialską walkę niższych klas o władzę.

Co w ten sposób poeta chce osiągnąć? Według mnie, dzięki ukazaniu rewolucji w taki, a nie inny sposób Krasicki staje po stronie arystokracji i odnosi się do ówczesnej sytuacji politycznej, która zrodziła rewolucję francuską. Można więc wywnioskować, że Krasicki był wobec niej krytyczny i sceptycznie podchodził do rewolucji jako sposobu na zmianę sytuacji społecznej.