Symbole w „Weselu” i ich znaczenie. Wyjaśnienie i interpretacja znaków w dramacie Wyspiańskiego

Ten powstały na bazie prawdziwych wydarzeń dramat opisuje wiejskie wesele organizowane przez poetę Lucjan Rydel i chłopkę Jadwiga Mikołajczykówna. Podczas zabawy ścierają się dwie warstwy społeczne – chłopi i inteligencja. To spotkanie jest dla autora pretekstem do ukazania postawy społeczeństwa w kontekście podjęcia walki o ojczyznę i zorganizowania zrywu narodowego. Do przedstawienia swojej diagnozy społecznej Wyspiański używa wielu symboli, które po kolei postaram się omówić.

Każdy z nich ma inne znaczenie i wymowę, lecz wszystkie razem pełnią funkcję środka pozwalającego na ukazanie opinii autora na temat sytuacji narodowej Polaków, przede wszystkim w odniesieniu do powstania narodowego. W „Weselu” występują różnego rodzaju symbole, do których można zaliczyć osoby dramatu, poszczególne sceny, wizje bohaterów i ich wypowiedzi oraz różnego rodzaju przedmioty.

Symboliczni bohaterowie „Wesela”

Zacznijmy od symbolicznych postaci pojawiających się w dramacie”.

Chochoł

Bardzo istotną rolę w kontekście fabuły odgrywa Chochoł, czyli zawinięty na zimę krzak róży, który oznacza bierność, apatię i nieumiejętność działania polskiego społeczeństwa.

Stańczyk

Kolejna symboliczna postać to Stańczyk, którego możemy utożsamiać z mądrością i troską o naród.

Zawisza Czarny

Obok nich dane nam jest ujrzeć rycerza Zawiszę Czarnego, symbolizującego działanie i walkę, co kontrastuje z biernością gości obecnych na weselu.

Hetman

Jego zupełnym przeciwieństwem okazuje się Hetman, którego możemy utożsamiać ze zdradą i sprzedaniem ojczyzny. Ujrzał go pan młody, co oznacza, że poprzez ślub z chłopką zdradził swoją warstwę społeczną.

Jakub Szela

Gościom ukazuje się także widmo Jakuba Szeli, upamiętniający tragiczne wydarzenie, jakimi była rabacja galicyjska z 1846 roku, podczas której chłopi wymordowali przedstawicieli inteligencji. Upiór symbolizuje podział społeczeństwa i niezagojone rany, które przeszkadzają w zjednoczeniu się.

Jasiek

Ostatnią postacią mającą alegoryczną wymowę jest Jasiek, czyli chłopiec, który zamiast walki o dobro ojczyzna wybiera indywidualne korzyści. Możemy go utożsamiać z brakiem świadomości społecznej chłopów i inteligencji oraz z ich nieprzygotowaniem do walki o naród.

Symboliczne przedmioty w „Weselu”

Obok postaci ważną, symboliczną rolę odgrywają także przedmioty.

Złoty róg

Jednym z najważniejszych jest złoty róg, mający dodawać otuchy i determinować naród do walki. Symbolizuje on cnoty rycerskie, ale także straconą szansę, ponieważ w najbardziej newralgicznym momencie Jasiek go gubi, tym samym przekreślając szanse na powodzenie zrywu narodowowyzwoleńczego.

Pióra

Ważną funkcję pełnią również pawie pióra, przez które chłopak zgubił zbawienny złoty róg. Możemy je zatem utożsamiać z zachłannością, pychą i przedłożeniem partykularnych interesów nad dobro narodowe.

Podkowa

Zaprzepaszczona zostaje także podkowa, której symbolika jest niejednoznaczna, ponieważ może ona oznaczać zarówno szczęście w przyszłości, jak i egoizm oraz chciwość chłopów. Złotą podkowę zatrzymuje bowiem Gospodyni, żeby zachować powodzenie na później. Nie wiadomo jednak, jakimi pobudkami się przy tym kieruje.

Laska błazeńska (Kaduceusz Polski)

Alegoryczne znaczenie ma również laska błazeńska, zwana Kaduceuszem Polski. Stańczyk przekazuje ten przedmiot Dziennikarzowi, ironicznie mówiąc, aby mącił nim wodę. To uświadamia nam, że laska nie symbolizuje władzy czy walki, lecz niepotrzebne zapatrywanie się w przeszłość, które nie pozwala aktywnie i skutecznie działać w teraźniejszości.

Symboliczne sceny w „Weselu”

Obok przedmiotów i postaci w „Weselu” obecne są także symboliczne sceny.

Chocholi taniec.

Chocholi taniec możemy utożsamiać z biernością i apatią społeczeństwa, scenę zasłuchania również z tym samym.

Scena z kosami

Scena z kosami symbolizuje rabację galicyjską.

Podsumowanie

Jak widać, w dramacie Wyspiańskiego aż roi się od różnego rodzaju symboli. Każdy z nich jest inny, lecz wszystkie dotyczą jednego – sprawy narodowej Polaków. Poprzez omówione przeze mnie alegorie autor przedstawia odbiorcy swoje zdanie na temat walki o dobro kraju.

Uważa on, iż bez zjednoczenia i wspólnego działania wszystkich warstw społecznych, a przede wszystkim chłopów i inteligencji, zwycięstwo jest niemożliwe. Niestety, wszystkie szanse zostają pogrzebane przez samych bohaterów, co oznacza, że Wyspiański patrzył niezwykle pesymistycznie na sprawy dotyczące jego ojczyzny i walki o nią, nie widząc nadziei dla Polski.