Romantyczny bunt i konflikt pokoleń w „Odzie do młodości” Mickiewicza
Utwór Adama Mickiewicza to manifest jego pokolenia, mający za zadanie przedstawić bunt młodzieży filomackiej wobec ideałów oświeceniowych. Wyraźnie widać w nim pochwałę wartości romantycznych, z którymi identyfikuje się podmiot liryczny, a także sprzeciw wobec wartości oświeceniowych, do których podchodzi bardzo sceptycznie. Zwracając się do swojej grupy, osoba mówiąca postuluje stanięcie naprzeciw nowym wyzwaniom i nakazuje bunt wobec starego porządku świata.
Podmiot liryczny za wszelką cenę chce zdezawuować poglądy swoich antagonistów, czyli klasyków, którzy symbolizują stary, nieotwarty na uczucia i emocje świat. W utworze Mickiewicza da się zauważyć uwznioślenie młodości i przyświecających jej ideałów. Młodość jest ujęta jako potęga, dająca wiarę i moc do realizowania wyznaczonych celów, kontrastująca ze starym pokoleniem i pozwalająca na skuteczny bunt. „Oda do młodości” jest zatem wyrazem buntu młodego pokolenia wobec starego, czyli dotyczy konfliktu pomiędzy romantykami wobec oświeceniowcami.
Dzieło Mickiewicza ma za zadanie przekreślić oświeceniowy świat logiki, który symbolizują stare, zamknięte na nową rzeczywistość pokolenie, a jednocześnie jest apoteozą młodości uosabianej przez romantyków i wartości, jakie niesie ze sobą to pokolenie. Jako przyczynę buntu należy więc postrzegać różnice w założeniach programowych i światopoglądach epok romantyzmu i oświecenia, a jako efekt wzajemne niezrozumienie i chęć wyeliminowania ideałów zwaśnionego pokolenia z życia społecznego. Za pomocą buntu podmiot liryczny chce zmienić rzeczywistość społeczną, organizując ją zgodnie z ideałami romantyczki, które miałyby wyprzeć chłodną racjonalność klasycystów.