Duchy w „Opowieści Wigilijnej” – opis zjaw, znaczenie, symbole
Duże znaczenie dla fabuły utworu mają istoty fantastyczne pojawiające się w „Opowieści Wigilijnej” Charlesa Dickensa. To popularne opowiadanie jest historią ukazującą losy Ebenezera Scrooga. Główny bohater to samotny skąpiec nienawidzący świąt Bożego Narodzenia. Nie lubi tego okresu, ponieważ w tym czasie uczucia i empatia biorą górę nad światem materialnym. Tymczasem jedyna rzecz, której Ebenezerowi nie brakuje, to pieniądze. Kiedy wreszcie nadchodzi dzień wigilii, Scrooga nawiedza duch jego współpracownika – Marleya.
Marley
Marley jest nieszczęśliwą zjawą, która za swoje skąpstwo została skazana na wieczną tułaczkę z sakiewkami, kluczami i różnego rodzaju monetami przy boku, co było dla niej dużym i niepotrzebnym obciążeniem. Marley przestrzega swojego żyjącego kolegę, że jeśli się nie zmieni i dalej będzie takim skąpcem jak dotychczas, czeka go podobny los. Ta sytuacja pokazuje, iż duch pełni funkcję moralizatorską.
Marley jest przestrogą i zarazem pouczeniem, a dzięki niemu główny bohater dostaje szansę na zmianę, gdyż zostaje uświadomiony, że jego dotychczasowe życie jest niewiele warte. Jeśli chce, żeby jego egzystencja pozagrobowa wyglądała inaczej, niż ma to miejsce u Marley’a, musi stać się lepszym człowiekiem. Duch ostrzega również, że Scrooga nawiedzą kolejne niematerialne istoty. Ebenezer jest przerażony, lecz mimo to nie wie, czy ma wierzyć w to, co przed chwilą ujrzał. Kiedy zapada w sen, zjawiają się zapowiedziani goście.
Ducha Wigilijnej Przeszłości
Pierwszy z nich, zwany Duchem Wigilijnej Przeszłości, pokazuje skąpcowi jego przeszłość, w tym między innymi narzeczoną, która go naprawdę kochała. Dawna wybranka serca Scrooga rozstała się z nim z powodu jego egoizmu, a teraz jest szczęśliwa, mając męża i dzieci. Ta wizja najbardziej wpłynęła na Ebenezera, ponieważ uświadomiła mu, że odrzucił prawdziwą miłość.
Duch Tegorocznego Bożego Narodzenia
Duch Tegorocznego Bożego Narodzenia przedstawia wizję szczęśliwych, choć biednych pod względem materialnym ludzi, którzy potrafią cieszyć się z tego, co mają. Obraz zaprezentowany przez zjawę daje głównemu bohaterowi „Opowieści wigilijnej” do zrozumienia, że pieniądze nie dają szczęście, lecz jest ono źródłem wewnętrznej dobroci i pielęgnowania relacji z innymi ludźmi.
Duch Przyszłych Wigilii
Ostatnia zjawa (Duch Tegorocznego Bożego Narodzenia) unaocznia mu jego przyszłość – samotną śmierć, którą nikt się nie będzie przejmował.
Rola i znaczenie duchów w utworze
Pod wpływem przestróg duchów Scroog zmienia się i staje się dla wszystkich miły – podwyższa pensję pracownikowi, jak również bardzo pomaga nieuleczalnie choremu chłopcu. Tak jak postać Marley’a, tak i dwie ostatnie zjawy pełnią funkcję moralizatorską. Świat metafizyczny pozytywnie wpływa na zagubioną osobę, która z powodu skąpstwa i samotności zatraciła w sobie resztki człowieczeństwa.
Dzięki duchom Ebenezer odnajduje sens i wartość życia. Autor poprzez kreację zjaw daje nam do zrozumienia, że w życiu liczy się nie tylko świat materialny, ale również – albo przede wszystkim – ludzkie uczucia i emocje. W kontekście wniosków należy również podkreślić, że podobnie jak miało to miejsce w dwóch poprzednich utworach, tak i tu rzeczywistość transcendentna przenika się z realną.