Obraz Petersburga w „Zbrodni i karze” – opis miejsca akcji i jego mieszkańców
Fabuła powieści „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego odbywa się w Petersburgu, który został przedstawiony w niezwykle realistyczny sposób. XIX-wieczne, rosyjskie miasto, mimo że wygląda bardzo prawdziwie, to w czytelniku wzbudza negatywne uczucia, gdyż jawi się jako miejsce pełne wszelkiego rodzaju patologii społecznych. Bieda, bród, głód i alkoholizm są widoczne na każdym kroku i komponują się z ciemnymi zaułkami oraz śmierdzącymi ulicami Petersburga.
Rosyjska metropolia jest szara, smutna i obdziera mieszkańców z ludzkiej godności, nie dając im szans na poczciwe życie. Przykładem potwierdzającym tę tezę jest chociażby Sonia, która z powodu trudności finansowych i zdrowotnych rodziny zmuszona jest do prostytuowania się na ulicach Petersburga. Jej ojciec jest bowiem bezrobotnym alkoholikiem, matka nie żyje, a macocha jest chora psychicznie.
Nie dając żadnych szans na lepsze jutro, przytłaczający Petersburg doprowadza ludzi do ostatecznego upadku, tak jak to miało miejsce w przypadku ojca Sonii – alkoholika Marmieładowa, który ginie pod kołami końskiego zaprzęgu, oraz Swidrygajłowa, który popełnia samobójstwo pod wieżą strażacką.
Rosyjskie miasto nie daje uczciwym ludziom żadnych szans na samorealizację i pozwala na wybicie się wyłącznie osobom nieuczciwym, dlatego w dużej mierze Raskolnikow decyduje się na wkroczenie na zbrodniczy szlak. Ukrywający się w ciemnych piwnicach, ciasnych zakamarkach i odrażających pijalniach pijacy, przestępcy, złodzieje, alfonsi, prostytutki i mordercy to osoby, które dominują w mieście i jako jedyni mają dostęp do większych pieniędzy.
Petersburg został więc zaprezentowany jako miejsce będące symbolem upadku moralnego człowieka, co sprawia, że jeszcze trudniej jednoznacznie osądzić postawę Raskolnikowa, który nie potrafił się odnaleźć w tym mieście i podobnie jak większość jego mieszkańców, zapomniał o wartościach humanitarnych.
Ponury Petersburg stanowi doskonałe dopełnienie psychiki głównego bohatera i idealnie komponuje się z jego dekadenckim sposobem bycia. Rosyjska metropolia w ogromnym stopniu wpływa na życie mieszkańców, lecz jest to bardzo negatywny wpływ. Wszystko to pozwala stwierdzić, że motyw miasta w „Zbrodni i karze” został zaprezentowany w sposób mroczny, pesymistyczny, przytłaczający i jednocześnie realistyczny.