Motyw śmierci i obraz kostuchy w „Rozmowie mistrza Polikarpa ze śmiercią”
Utwór ma formę dialogu odbywającego się, jak sam tytuł utworu wskazuje, pomiędzy mistrzem Polikarpem a kostuchą. Autor przedstawia śmierć jako ohydną i okrutną kobietę z kosą w ręku, której ciało znajduje się w stanie rozkładu. Odrażająca postać dzierży w dłoni kosę, mającą symbolizować jej brutalność. „Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią” pokazuje śmierć jako coś nieuchronnego i nieprzekupnego; coś, co spotka każdego z nas bez względu na wiek, płeć, status społeczny czy posiadany majątek.
Śmierć jest równa wobec wszystkich, a pokonać ją może jedynie Syn Boży, którego zlecenia ona wykonuje. Kostucha zaprasza do swojego makabrycznego tańca każdego człowieka. Ów taniec jest bardzo popularnym średniowiecznym motywem nazywanym „dance macabre”, mającym uświadomić odbiorcy, że w chwili odejścia ze świata żywych wszyscy są wobec siebie równi. W ten sposób autor chce pokazać, że niezależnie od tego, ile dóbr materialnych posiadamy, nie będą one miały żadnego znaczenie w momencie śmierci, ponieważ wówczas będą się liczyć wyłącznie nasze zasługi i czyny za życia.
Inny ważny motyw występujący w „Rozmowie mistrza Polikarpa ze śmiercią” to „vanitas vanitatum”, pochodzący z Biblii, a ściślej rzecz ujmując, z Księgi Koheleta. Wskazuje on, że wszystkie sprawy doczesne, o które się troszczymy, są nic nie warte, ponieważ każdego z nas zabierze śmierć. Widać więc, że w „Rozmowie mistrza Polikarpa” mamy do czynienia ze spersonifikowaną śmiercią ukazującą jej bezlitosność i nieubłagalność. Funkcja dydaktyczna, mówiąca „pamiętaj o śmierci”, jak i nieco przeraźliwość i personifikacja, a zarazem groteskowość i karykaturalność to cechy charakterystyczne śmierci z „Rozmowy mistrza Polikarpa ze śmiercią”.