Apokalipsa św. Jana (Biblia, Stary Testament) – analiza, interpretacja, omówienie

Jedna z najsłynniejszych wizji apokalipsy to bez wątpienia ta przedstawiona w Biblii. Jest ona bardzo mocno zakorzeniona w kulturze, czego dowód stanowi ogromna liczba odwołań do niej zarówno w literaturze, jak i w filmie, teatrze czy muzyce. Autorem księgi Apokalipsy jest św. Jan, opisujący zagładę świata oraz Sąd Ostateczny. Dzieło to prezentuje kolejne fazy tego wydarzenia, przedstawiając temat w sposób niespotykanie symboliczny.

Najpierw widzimy zasiadającego na tronie Boga i baranka, który otwiera tajemniczą, zapieczętowaną na 7 pieczęci księgę, co sprawia, że wybrzmiewa 7 trąb zwiastujących nadejście końca świata. Później przedstawiona jest Niewiasta, jej Syn i wielki potwór o imieniu 666, walczący z siłami Boga. Początkowo bestia ma przewagę, lecz w konsekwencji zwyciężą Baranek, który niesie ze sobą 7 plag spotykających cywilizację człowieka. Ostatnie przepowiednie dotyczą decydującej walki pomiędzy Bogiem a bestią oraz wizji Sądu Ostatecznego i powtórnego przyjścia na Jezusa na ziemię, aby móc osądzić ludzkość. Jego zadanie ma polegać na ukaraniu i zesłaniu do Piekła niewiernych grzeszników oraz na wynagrodzeniu ludzi pokornych i bogobojnych, którzy za wyrządzone dobro zostaną zesłani Nieba.

Jak więc widać, Apokalipsa św. Jana przedstawia obraz zagłady w nawiązaniu do definitywnego zwycięstwa Boga i jego armii nad siłami zła, a także w kontekście osądzenia życia każdego człowieka pod względem moralnym. Biblijna wizja jest bardzo niejednoznaczna w swojej wymowie i trudna do zdecydowanej interpretacji, ponieważ pełno w niej symboli i mających różne znaczenia postaci, stworzeń oraz zdarzeń.

Szczególne emocje wywołuje uosabiająca szatana bestia o imieniu 666. Inne liczby również odgrywają dużą rolę, takie jak np. cyfra 7, nader często pojawiająca się w tekście spisanym przez św. Jana. Symboliczne postaci to wspomniana już bestia, jeźdźcy, z których każdy oznacza określoną plagę, a także Baranek uosabiający Chrystusa. Oprócz tego da się zauważyć posiadające alegoryczne znaczenie miejsca, takie jak Babilon czy Jeruzalem, oraz przedmioty – pieczęć, łuk, wagę, złote wieńce i  kolory, z których purpurowy oznacza upokorzenie, a biały dobroć i czystość.

Wizja przedstawiona przez Biblię ze względu na obecność Bestii i proroctwo dotyczące zesłania plag na ludzkość jest niepokojąca, lecz z drugiej strony obwieszcza zwycięstwo sił dobra, co może napawać optymizmem. Okazuje się również sprawiedliwa z uwagi na fakt, że ludzie dobrzy zostaną nagrodzeni, a grzesznicy ukarani. Z kolei Bóg jawi się w niej jako ostateczny i srogi sędzia, który wręcz bezlitośnie osądza czyny każdego człowieka. Trudno jednoznacznie ocenić to dzieło, niemniej jednak nie ulega wątpliwości, że jest ono mocno zakorzenione zarówno w polskiej, jak i światowej kulturze.