Dojrzewanie Cezarego Baryki – motyw dorastania w „Przedwiośniu”
Główny bohater utworu „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego to Cezary Baryka – energiczny młodzieniec, którego poznajemy, gdy ma 14 lat i uczęszcza do szkoły w Baku, gdzie żyje wraz z matką i ojcem. Kiedy wybucha wojna, ojciec Cezarego wyjeżdża na front, a ten zostaje sam z matką.
Kobieta nie umie poradzić sobie z synem, który zachłysnął się wolnością spowodowaną brakiem ojca. Młodzieniec buntuje się wobec matki i jej nakazów. Jego buntownicza postawa często jest nieodpowiedzialna i lekkomyślna, o czym świadczy chociażby sytuacja, kiedy to kłóci się z nauczycielem i zostaje wydalony ze szkoły.
Baryka jest jednak nie tylko szalony, ale również nierozważny. Daje się bowiem porwać komunistycznej rewolucji, do której się przyłącza, co stanowi kolejny wyraz jego buntu. Jest tak pochłonięty bolszewickimi hasłami, że oddaje swoim towarzyszom największe skarby rodzinne. Nie dba o matkę zmuszoną do bardzo ciężkiej pracy i cały czas coraz bardziej zatraca się w młodzieńczym buncie. Jako młodzieniec z nie do końca ukształtowanym światopoglądem daje sobie wpoić rewolucyjne hasła.
Trzeba jednak przyznać, że z biegiem czasu Cezary zaczyna dojrzewać i rozumieć, że młodzieńca i buntownicza postawa jest nieodpowiednia. Zauważa cierpienie matki, tęskni za ojcem i odrzuca rewolucyjne hasła. Baryka przez cały czas trwania dojrzewa do kolejnych światopoglądów ideowych, na przemian odrzucając i przyjmując wizje wpajane mu przez ojca, Szymona Gajowca i Antoniego Lulka.
Podsumowując, w „Przedwiośniu” mamy do czynienia z dojrzewaniem ideowym młodego bohatera, który przez cały czas trwania powieści próbuje określić swój światopogląd i znaleźć spójny zestaw wartości i postaw, które będzie popierał.