„Pożegnanie z Marią” – charakterystyka Marii
Główny bohater to Tadek pełniący jednocześnie funkcję narratora, a jego ukochana to tytułowa Maria – młoda studentka kochająca poezję i literaturę. Na podstawie rozmowy pomiędzy główny bohaterami widać, że Maria to osoba inteligentna, wykształcona i obyta w świecie literatury, na której zna się bardzo dobrze. Jednocześnie daje się wyczuć jej odwagę, pewność siebie i zaradność, gdyż potrafi poradzić sobie z wytwarzaniem, przewożeniem i handlem bimbru, mimo że jest to zajęcie bardzo odległe od jej upodobań i hobby.
Los jest jednak nieubłagany i nie daje Marii wyboru, ponieważ aby mieć szansę na zapewnienie sobie środków do życia, musi ona postępować w sposób niemoralny. Ostatecznie Maria, jako przedstawicielka rasy aryjsko-semickiej, zostaje złapana przez Niemców, przetransportowana do obozu koncentracyjnego i zagazowana.
Widać zatem, że postać kobiety w opowiadaniu Borowskiego została ukazana w sposób tragiczny i w odniesieniu do panujących w trakcie wojny skrajnie trudnych warunków życiowych i odwróconej moralności. Jest ona kobiecym symbolem tragizmu tego okresu, pokazującym, że nawet tak wykształcone, silne i zaradne kobiety jak ona może spotkać dramatyczny los kończący się śmiercią.